چرخه زندگی یک موریانه به چه شکل است؟
چرخه زندگی موریانه ها نیز مانند بسیاری دیگر از انواع حشرات، از تخم آغاز می شود. موریانه ها قبل از رسیدن به مرحله بلوغ چندین مرحله از زندگی را پشت سر می گذارند. در واقع پیش از اینکه هر یک از موریانه ها نقش یا وظیفه خاص خود را در کلونی به عهده بگیرند، باید چند مرحله از رشد و نمو را سپری کنند.
چرخه زندگی موریانه ها از بعضی جهات منحصر به فرد است و به همین دلیل در میان حشرات شهرت یافته اند، این چرخه زندگی خاص در نهایت منجر می شود هر موریانه به یکی از چند گروه اصلی موریانه موجود در هر کلونی، تبدیل شود. کل زندگی یک موریانه به مراحل زیر تقسیم می شود.
یک. مرحله تخم
دو. مرحله لارو
سه. مرحله بلوغ
وجه تمایز در کلونی های موریانه
چرخه زندگی موریانه ها نیز مانند بسیاری از حشرات از مرحله تخم آغاز می شود. موریانه ملکه وظیفه تخمگذاری را به عهده دارد. مدتی پس از تخمگذاری لاروهای موریانه از تخم ها خارج شده و پس از طی مراحل رشد به حشرات بالغ تبدیل می شوند. چیزی که موریانه ها را از سایر حشراتی که زندگی اجتماعی دارند متمایز می کند این است که در کلونی های سایر حشرات از جمله مورچه ها، تنها یک ملکه وجود دارد که به تنهایی وظیفه تولید تخم ها را انجام می دهد اما در کلونی موریانه ها اینطور نیست. در کلونی موریانه ها برای افزایش هر چه سریعتر جمعیت کلونی چندین ملکه به صورت همزمان تخمگذاری می کنند.
هر لارو موریانه قبل از رسیدن به بلوغ کامل و قرار گرفتن در یکی از گروه های اصلی موریانه کلونی، سه بار پوست اندازی می کند. پس از اینکه موریانه به بلوغ رسید و در یکی از گروه های موریانه کا شامل کارگران، سربازان، مولدها می باشد جای گرفت تا پایان عمر به انجام وظایف مرتبط با گروهی که به آن تعلق دارد می پردازد.
مراحل زندگی موریانه
تشکیل کلونی جدید و آغاز چرخه زندگی موریانه های این کلونی با خروج موریانه های مولد یا بالدار از کلونی و پرواز دسته جمعی آن ها آغاز می شود. زمانی که هوا رو به گرمی می رود موریانه های بالدار پرواز جفت یابی خود را آغاز می کنند تا بتوانند کلونی های جدیدی را تأسیس کنند. پس از تکمیل فرآیند جفتگیری، موریانه های مولد، بال های خود را که دیگر به آن ها نیازی ندارند، از دست می دهند و با عناوین جدید پادشاه و ملکه به کلونی جدید خود وارد می شوند.
در کلونی جدید تنها وظیفه ای که ملکه به عهده دارد تخمگذاری و افزایش سریع جمعیت کلونی است. ملکه می تواند طی مدتی کوتاه هزاران تخم بگذارد، که در نهایت به لاروهاتبدیل می شوند و لاروها پس از سه بار پوست اندازی بر اساس نیازهای کلونی به یکی از انواع موریانه های کارگر، سرباز یا بالدار، نمو می یابند.
موریانه ها چه مدت زندگی می کنند؟
طول عمر موریانه به نوع طبقه ای که به آن تعلق دارند و همچنین به گونه موریانه های بستگی دارد. به طور کلی هر یک از انواع موریانه ها می توانند حدوداً به اندازه ای که در ادامه آورده شده زندگی کنند.
عمر موریانه های کارگر و سرباز: موریانه های کارگر و سرباز می توانند در حدود 10 تا 14 ماه به زندگی خود ادامه دهند.
طول عمر موریانه های بالدار: موریانه های تولید مثل کننده که با نام های موریانه مولد و بالدار نیز شناخته می شوند طول عمری در حدود 4 سال دارند.
طول عمر ملکه موریانه ها: موریانه های ملکه عمر بسیار طولانی دارند. این موریانه ها از هر سه گروه دیگر موریانه موجود در کلونب بیشتر عمر می کنند؛ موریانه های ملکه به خاطر عمر بلند خود که ممکن است دو یا چند دهه به طول بینجامد شهرت زیادی یافته اند.
تقسیم بندی موریانه ها در هر یک از گروه های موریانه موجود در کلونی، بر چه اساسی انجام می شود؟
برای بیشتر افراد، هنوز هم این موضوع که موریانه ها چگونه در یکی از سه طبقه اجتماعی اصلی موجود در کلونی تقسیم بندی می شوند و به دیگر گروه ها تعلق نمی گیرند، ناشناخته است. تحقیقات نشان داده اند که احتمالاً این تقسیم بندی بر اساس نیازهای کلونی در آن زمان و با توجه به نشانه های اجتماعی و محیطی انجام می شود.
همچنین بر اساس تحقیقات بیشتر این نتیجه حاصل شد که این طبقه بندی اختصاص داده شده به هر موریانه، همیشه ثابت نیست و می تواند تغییر کند. یعنی بسته به نیاز کلونی، موریانه های یک طبقه اجتماعی خاص از کلونی در هر مرحله از زندگی می توانند به گروه دیگریاز موریانه های کلونی تبدیل شوند و از آن پس در طبقه اجتماعی جدیدشان به انجام وظایف مربوط به گروه جدید خود ادامه دهند.
بررسی هر یک از انواع گروه های موریانه موجود در یک کلونی
موریانه های مولد: ملکه و پادشاه
این موریانه های بالدار مولدین اصلی کلونی هستند که در فصل جفتگیری به منظور تشکیل کلونی های جدید، کلونی اولیه خود را که در آن متولد شده اند ترک می کنند. آنها پس از جفتگیری و از دست دادن بالهایشان به جستجوی مکان مناسبی برای لانه سازی و ایجاد کلونی جدید می پردازند. تنها وظیفه ای که این موریانه ها در کلونی عهده دار آن هستند تولیدمثل می باشد. موریانه ملکه درست مانند یک دستگاه تولید تخم، روزانه بیش از 1000 تخم موریانه تولید می کند.
برای اینکه یک جفت از موریانه های گونه های مختلف، بتوانند کلونی خود را به حدی گسترش دهند که به مرحله آسیب زایی رسیده و سبب بروز خسارات سنگین شوند بسته به موقعیت جغرافیایی، میزان مواد غذایی در دسترس و سایر شرایط محیطی، تقریباً در حدود سه تا پنج سال زمان مورد نیاز خواهد بود. کلونی های گونه های مختلف موریانه از نظرجمعیت با یکدیگر متفاوت هستند و حد اکثر تعداد موریانه هایی که می تواننددر یک کلونی زندگی کنند ممکن استبه صدها، هزاران و حتی میلیون ها حشره برسد.
موریانه های کارگر غیر مولد
موریانه های کارگر فراوانترین اعضای کلونی موریانه ها هستند، زیرا تمام وظایف یک کلونی که شامل جمع آوری غذا، نگهداری از تخم های ملکه، تغذیه و نگهداری از لاروها، ساخت و گسترش لانه و راهروها، ترمیم آسیب های وارده به کلونی، تغذیه ملکه و ... به عهده کارگران است. در واقع می توان گفت به استثنای دفاع از کلونی و تولید مثل، تمام کارها را موریانه های کارگر انجام می دهند.
مسئول کلیه آسیب های وارده به ساختارهای چوبی نیز همین گروه از موریانه ها، یعنی کارگران هستند. موریانه های کارگر هنگام جستجو به دنبال غذا و برای دسترسی به چوب که وعده غذایی مورد علاقه آن ها است، گذرگاه هایی را در درون خاک حفر می کنند. سپس مدام از طریق این گذرگاه ها، بین ساختارهای چوبی و کلونی رفت و آمد می کنند تا بتواند مواد غذایی مورد نیاز سایر اعضای کلونی را نیز تأمین کنند.
مشخصات ظاهری موریانه های کارگر
این گروه از موریانه ها فاقد بال، کور و نازا هستند. همچنین پوسته خارجی بدن آنها بسیار نازک است و این مسئله موریانه های کارگر را مستعد از دست دادن آب بدن در خارج از کلونی می کند. به همین دلیل کارگران مستتر که پوسته ضخیم تری دارند در انجام فعالیتهای خارج از لانه، موفق تر هستند. کارگران تنها در شرایطی از کلونی و تونل هایی که آن ها را از خطر خشک شدن در امان نگاه می دارد خارج می شوند که رطوبت محیط بسیار زیاد باشد.
در بعضی از گونه های موریانه، لاروها نقش کارگران کلونی را بازی می کنند و ممکن است پس از رشد کامل و رسیدن به بلوغ، به هر یک از دیگر گروه های موریانه شامل سربازان یا موریانه های مولد بالدار تبدیل شوند. اما در سایر گونه ها کارگران کلونی نیز در پروسه بلوغ لاروها و به صورت اختصاصی بوجود می آیند و معمولاً تا پایان زندگی به شکل کارگر به انجام وظایف خود ادامه می دهند.
سربازان
تشخیص موریانه های سرباز از سایر انواع موریانه ها بسیار ساده است. سربازان در جایی که کلونی مرکزی بزرگ وجود داشته باشد به وفور به چشم می خورند. سربازان نیز درست مانند کارگران، موریانه هایی بدون بال، نازا و کور هستند اما از نظر رنگ و ظاهر با موریانه های کارگر تفاوت های اساسی دارند. موریانه های سرباز معمولاً از کارگران تیره تر هستند و به دلیل داشتن سرهای بزرگ تیره رنگ و آرواره های قدرتمند، از سایر موریانه ها به راحتی تشخیص داده می شوند.
از آنجا که فک موریانه های سرباز برای دفاع از کلونی تخصص یافته به تنهایی قادر به تغذیه نیستند و باید توسط کارگران تغذیه شوند. سربازان نیز مانند کارگران مستعد از دست دادن آب بدن در محیط هستند و به ندرت از محیط داخلی کلونی و تونل های آن خارج می شوند.
سم موریانه کش ترمیدور- ریشه کنی موریانه - کلیک کنید